Siła CSS leży nie tylko w możliwości dostarczania deklaracji z różnych źródeł, ale także w różnorodnych sposobach precyzyjnego określania konkretnych elementów w kodzie źródłowym dokumentu (X)HTML, którym będą przypisywane atrybuty formatowania, zmieniające ich wygląd. Umożliwiają to tzw. selektory. Ich wielość nie wynika ze złośliwości twórców języka CSS, którzy chcieli utrudnić Tobie drogi czytelniku naukę, ale z chęci dania większej swobody i elastyczności rozwiązań twórcom stron WWW podczas projektowania arkuszy CSS.

Reguły stylów

Atrybuty formatowania w języku CSS definiuje się za pomocą tzw. reguł stylów. Każda reguła odnosi się do konkretnego elementu (znacznika) i składa się z dwóch części: selektora i deklaracji. Selektor określa do jakich elementów ma zostać przypisane formatowanie, a deklaracja podaje to formatowanie i jest umieszczona w nawiasie klamrowym {...}. Każda deklaracja składa się przynajmniej z jednego zespołu cecha lub inaczej własność albo właściwość (ang. property) - wartość (ang. value), przy czym można podać dowolną liczbę, rozdzielając kolejne znakiem średnika (;). Średnik na końcu deklaracji nie jest konieczny.

Każda grupa elementów (znaczników) ma określony zespół cech CSS, które można jej przypisać, a każda cecha ma ściśle wyszczególnioną listę wartości, które może przyjąć. Na przykład: cecha text-align (wyrównanie tekstu) może być przypisana tylko i wyłącznie do elementów blokowych, ponieważ podanie jej dla elementów wyświetlanych w linii nie miałoby sensu. Z drugiej strony cecha ta może przyjmować tylko wartości takie jak: left, right, center, justify. Przypisanie do niej np. wartości koloru nie miałoby sensu.

Przykład:

/* Pierwsza reguła: */
p { color: red }
/* Druga reguła: */
p b { color: red; background-color: yellow }

Powyżej mamy przykład dwóch reguł stylów:

1. W pierwszej selektorem jest znacznik p, a deklaracja ma postać { color: red }. Cechą jest color, a wartością red.
2. W drugiej selektorem jest zestawienie znaczników p b. Deklaracja zawiera dwa zespoły cecha-wartość.

Dziedziczenie stylów

Z drzewem dokumentu związana jest własność dziedziczności stylów. Polega ona na tym, że elementy leżące niżej w hierarchii (potomkowie), jeśli nie zaznaczymy inaczej, dziedziczą (przejmują) atrybuty formatowania, które zostały nadane ich przodkom. Niestety w niektórych przeglądarkach internetowych zdarza się błędna interpretacja dziedziczenia stylów. Dlatego zawsze sprawdzaj w praktyce zastosowanie tej własności. Problemy stwarzają np. elementy tabeli: nawet jeśli zdefiniujemy określoną wielkość czcionki dla elementu wyżej w hierarchii, w Internet Explorerze 5 nie spowoduje to zmiany tej własności w poszczególnych komórkach (TD) ani w tytule tabeli (CAPTION). Natomiast w MSIE 6 wszystko jest w porządku, ale nie w trybie Quirks.

Przykład:

To jest akapit koloru zielonego, wewnątrz którego znajduje się: pochylenie oraz podkreślenie, którym nie zostały nadane żadne style, a więc dziedziczą je po przodku, czyli po akapicie (są również zielone).
A to jest pogrubienie, które znajduje się także wewnątrz tego samego akapitu, ale został mu nadany atrybut koloru czcionki (biały) oraz koloru tła (niebieski) i dlatego nie odziedziczył stylu po przodku.

Selektor typu

selektor { cecha: wartość }

Selektor typu jest podstawowym rodzajem selektora. Pozwala on wybrać pojedynczy zwykły element dokumentu (X)HTML podanego typu, czyli o określonej nazwie, a następnie nadać mu atrybuty (za pomocą cechy oraz wartości - opisane w następnych rozdziałach). Można powiedzieć, że selektor ten to inaczej element (znacznik), występujący w kodzie źródłowym strony.

UWAGA!
W języku XHTML wszystkie selektory muszą być pisane małymi literami.

Przykład:

Załóżmy że w arkuszu stylów została umieszczona następująca reguła:

h6 { color: red }

Jak widać jest to selektor typu (podstawowy). Dzięki niemu wystarczyłoby teraz napisać:

<h6>To jest tytuł rzędu szóstego</h6>

aby otrzymać tytuł, napisany czerwoną czcionką (red).

Selektor uniwersalny

(interpretuje Internet Explorer, Netscape 6/Mozilla/Firefox, Opera 5)

* { cecha: wartość }

Selektor taki pozwala ustalić określone atrybuty dla wszystkich elementów strony, a więc dla różnych selektorów typu. Możemy za pomocą tej komendy nadać to samo formatowanie dla wszystkich elementów na całej stronie, niezależnie od ich typu (p, h1, li itd.). Niestety jego działanie nie zawsze jest jednoznaczne, dlatego dużo bezpieczniej jest używać selektora typu dla elementu body, chyba że zastosujemy to polecenie w odniesieniu do klasy selektorów.

Jeśli selektor uniwersalny chcemy zastosować do selektora innego niż selektor typu (w połączeniu z selektorami: atrybutów, specjalnymi, pseudoelementów lub pseudoklas), to gwiazdkę można pominąć.

Selektor potomka

(interpretuje Internet Explorer, Netscape 6/Mozilla/Firefox, Opera 5)

przodek1 przodek2 ... potomek { cecha: wartość }

Selektor tego typu pozwala nadać atrybuty elementom, które leżą niżej w hierarchii drzewa dokumentu (zawierają się w innych zewnętrznych znacznikach). Dzięki temu możemy zmienić typ formatowania tylko dla określonych elementów, które są podrzędne w stosunku do innych (przodków). Potomek nie musi leżeć bezpośrednio wewnątrz znacznika przodka. Może być zawarty jeszcze w innych znacznikach, które z kolei zawierają się w rodzicu. Nie jest wtedy konieczne podawanie w deklaracji wszystkich rodziców, a jedynie przodka i potomka.

Selektor taki jest szczególnie przydatny, dla określenia wyglądu odsyłaczy wewnątrz bloku, ponieważ jeśli nie określimy dla nich tzw. pseudoklas odsyłaczowych, nie odziedziczą one formatowania po przodkach.

Przykład:

Załóżmy, że w arkuszu stylów strony została umieszczona następująca reguła:

p b { color: red }

Dzięki temu, jeśli wewnątrz znacznika p (akapit) znajdzie się znacznik b (czyli pogrubienie tekstu), to zostanie on automatycznie napisany czcionką koloru czerwonego:

To jest akapit, a to jest pogrubienie (czerwone), umieszczone wewnątrz tego akapitu oraz wewnątrz znacznika tekstu pochylonego. A to jest pogrubienie (czerwone)bezpośrednio w akapicie, które nie zawiera się w znaczniku pochylenia.
Zwróć uwagę, że pogrubienie (potomek) nie musi znajdować się bezpośrednio w akapicie (przodek).

p i b  { color: red }

To jest akapit, a to jest pogrubienie (czerwone), umieszczone wewnątrz tego akapitu oraz wewnątrz znacznika tekstu pochylonego. A to jest pogrubienie (nie powinno być czerwone) bezpośrednio w akapicie, które nie zawiera się w znaczniku pochylenia.

Inny przykład:

ol ul { color: red }

Taka deklaracja spodowuje, że każdy wykaz typu wypunktowanie (ul), który znajdzie się wewnątrz wykazu numerowanego (ol), będzie miał automatycznie nadany kolor czerowny:

<ol>
<li>Punkt pierwszy
	<ul>
	<li>Podpunkt pierwszy</li>
	<li>Podpunkt drugi</li>
	</ul>
</li>
<li>Punkt drugi</li>
</ol>

1. Punkt pierwszy
   • Podpunkt pierwszy
   • Podpunkt drugi
2. Punkt drugi

Dla porównania żaden z poniższych wykazów nie będzie czerwony:

<ul>
<li>Punkt pierwszy
	<ul>
	<li>Podpunkt pierwszy</li>
	<li>Podpunkt drugi</li>
	</ul>
</li>
<li>Punkt prugi
	<ol>
	<li>Podpunkt pierwszy</li>
	<li>Podpunkt drugi</li>
	</ol>
</li>
<li>Punkt trzeci</li>
</ul>

• Punkt pierwszy
  • Podpunkt pierwszy
  • Podpunkt drugi
• Punkt prugi
  1. Podpunkt pierwszy
  2. Podpunkt drugi
• Punkt trzeci

Selektor dziecka

(interpretuje Internet Explorer 7.0, Netscape 6/Mozilla/Firefox, Opera 5)

rodzic > dziecko { cecha: wartość }

Selektor tego typu pozwala nadać atrybuty elementom, które leżą o jeden rząd niżej w hierarchii drzewa dokumentu (zawierają się w innym zewnętrznym znaczniku). W odróżnieniu do poprzedniego przypadku, tutaj znacznik będący dzieckiem, musi znajdować się bezpośrednio wewnątrz znacznika rodzica.

UWAGA! Polecenie nie jest interpretowane przez MSIE 6.

Przykład:

Załóżmy, że w arkuszu stylów strony została umieszczona następująca reguła:

p > b { color: red }

Dzięki temu, jeśli bezpośrednio wewnątrz znacznika p (akapit) znajdzie się znacznik b(czyli pogrubienie tekstu), to zostanie on automatycznie napisany czcionką koloru czerwonego:

To jest akapit, a to jest pogrubienie (nie powinno być czerwone) umieszczone wewnątrz p, ale i wewnątrz znacznika pochylenia. Natomiast to jest pogrubienie (powinno być czerwone) umieszczone bezpośrednio wewnątrz znacznika akapitu.
Zwróć uwagę na różnice w stosunku do selektora potomka.

Jeśli używasz Internet Explorera 6, interpretacja powyższego przykładu prawdopodobnie nie będzie poprawna. Tylko pogrubienie, które zostało wpisane w drugiej kolejności, powinno być czerwone.

Selektor braci

(interpretuje Internet Explorer 7.0, Netscape 6/Mozilla/Firefox, Opera 5)

brat1 + brat2 { cecha: wartość }

Selektor ten umożliwia nadanie określonych atrybutów jednemu z sąsiadujących ze sobą braci - temu, który w deklaracji został podany jako drugi (czyli brat2). Zwykły tekst znajdujący się pomiędzy braćmi nie ma wpływu na działanie selektora, tzn. jest ignorowany.

UWAGA! Polecenie nie jest interpretowane przez MSIE 6.

Przykład:

Załóżmy, że w arkuszu stylów strony została umieszczona następująca reguła:

i + b { color: red }

Dzięki temu, jeśli wewnątrz tego samego znacznika (rodzica), będą znajdowały się po sobie znaczniki i oraz b, to ten drugi uzyska określone atrybuty:

To jest akapit, wewnątrz którego znajduje się: pochylenie (nie powinno być czerwone)oraz pogrubienie (powinno być czerwone) (zwróć uwagę, że pomiędzy znacznikami jest zwykły tekst - wyraz "oraz"; nie ma on wpływu na działanie selektora)... następne pogrubienie (nie powinno być czerwone). A to jest pogrubienie (nie powinno być czerwone) wewnąrz pochylenia (nie powinno być czerwone). Tutaj kończy się akapit.

To jest następny akapit, a w nim kolejne pogrubienie (nie powinno być czerwone), które nie sąsiaduje bezpośrednio z żadnym pochyleniem.

Jeśli używasz Internet Explorera 6, interpretacja powyższego przykładu prawdopodobnie nie będzie poprawna. Tylko pogrubienie, które zostało wpisane w pierwszym akapicie jako pierwsze w kolejności, powinno być czerwone.

Grupowanie selektorow

selektor1, selektor2, selektor3... { cecha: wartość }

Taka deklaracja stylu pozwala nadać te same wartości atrybutów kilku różnym selektorom jednocześnie (bez względu na ich położenie w hierarchii drzewa dokumentu).

Przykład:

Jeśli w arkuszu stylów strony została umieszczona następująca reguła:

b, i { color: red }

to po wpisaniu:

<b>pogrubienie</b>
<i>pochylenie</i>

otrzymamy tekst, napisany w całości czcionką koloru czerwonego:

pogrubienie pochylenie